Αρχαία Ελληνική ΤεχνολογίαΟι αρχαίοι 'Ελληνες συγκέντρωναν όλα όσα, κατά κανόνα, θεωρείται και σήμερα ότι συμβάλλουν στην ανάπτυξη ενός πολιτισμού. Υπήρξαν θαλασσοκράτορες, με όλη τη σημασία της λέξης, κι αυτό τους βοήθησε τα μέγιστα να συγκεντρώσουν πλούτο, να αντλήσουν γνώση και εμπειρίες από άλλους λαούς, να προμηθευτούν πρώτες ύλες και, εντέλει, να εξαπλωθούν ιδρύοντας αποικίες σε όλη τη Μεσόγειο κι ακόμη παραπέρα. Έτσι δημιούργησαν τον απαράμιλλο πολιτισμό τους, ο οποίος δεν ξεπεράστηκε ποτέ κι από κανέναν, αντιθέτως υπήρξε πηγή και έμπνευση για την ανθρωπότητα ακόμη και σήμερα.
Ξέρουμε ήδη αρκετά για τις φιλοσοφικές αναζητήσεις των αρχαίων Ελλήνων, συμπεριλαμβανομένων και των Βυζαντινών, για τα καλλιτεχνικά τους δημιουργήματα, για την ιστορία τους, εντρυφώντας στα κείμενά τους ή παρακολουθώντας τις αρχαιολογικές έρευνες. Υπάρχει, όμως, μια πλευρά του πολιτισμού τους λιγότερο γνωστή, αυτή της τεχνικής και τεχνολογικής εξέλιξής τους. Κι εδώ τα επιτεύγματα ήταν λαμπρά και δείχνουν ότι κάποιοι κανόνες φυσικής, γεωμετρίας, μαθηματικών, χημείας, μηχανικής, στατικής και πολλών άλλων επιστημών δεν ήταν άγνωστοι και αποτέλεσαν τη βάση και τον οδηγό για κατασκευές, όργανα και εργαλεία που είχαν άμεση συνάφεια με την καθημερινότητά τους. Τέτοιες εντυπωσιακές για την εποχή τους εφευρέσεις είχαν να κάνουν με πολεμικές επιχειρήσεις, με τη ζωή και τη δόμηση ολόκληρης της πόλης και κάθε κτιρίου ξεχωριστά, με τις καθημερινές εργασίες τους, όπως τις γεωργικές, τις κτηνοτροφικές και άλλες, με τη διαχείριση υδάτων, με τη ναυσιπλοΐα και τη ναυπηγική, τη μίξη μετάλλων, την ψυχαγωγία, εν γένει με την εξυπηρέτηση και τη διευκόλυνση του καθημερινού ανθρώπινου βίου.
Οι εκδόσεις ΑΙΟΛΟΣ, με αφορμή το απρόσμενο ενδιαφέρον του αναγνωστικού κοινού για μια σειρά βιβλία που εξέδωσαν με συναφή θέματα, ζήτησαν τη συνεργασία διαφόρων επιστημόνων και ειδικών για την αναπαράσταση ή την κατασκευή μηχανισμών και οργάνων των αρχαίων Ελλήνων.
Σε στενή συνεργασία με τον συγγραφέα Χρήστο Δ. Λάζο οργανώθηκαν ήδη αρκετές εκθέσεις Αρχαίας Ελληνικής Τεχνολογίας με όργανα, πίνακες, διαφάνειες, προβολές και διαλέξεις, στις οποίες ανταποκρίθηκε πολύς κόσμος.
Ο κατάλογος που συνοδεύει αυτές τις εκθέσεις σκοπό έχει να δώσει εν συντομία τα απαραίτητα κατατοπιστικά στοιχεία, ώστε ο θεατής να μπορεί να παρακολουθήσει και να κατανοήσει το αντικείμενο.
Τα εκθέματα βρίσκονται κατά ομάδες, ανάλογα με τη χρήση που είχαν στη λειτουργική τους μορφή κατά την αρχαιότητα. Να σημειωθεί ότι όλα τα ομοιώματα-αναπαραστάσεις είναι λειτουργικά, άσχετα με την κλίμακά τους σε σχέση με το «πρωτότυπο», όλοι δε οι κατασκευαστές έχουν στηριχθεί για την όσο το δυνατόν ακριβέστερη απόδοση του κάθε οργάνου είτε σε αρχαιολογικές, ιστορικές ή άλλες σχετικές μελέτες, είτε σε φιλολογικές πηγές, όπου συνήθως περιγράφεται το όργανο. Επίσης, τα υλικά που έχουν χρησιμοποιηθεί για την κατασκευή τους είναι παρόμοια ή ίδια, όσο επιτρέπεται κάτι τέτοιο από τεχνικής πλευράς, με αυτά του «πρωτοτύπου».
Για πολλά από τα ομοιώματα οι πληροφορίες ήταν ελλιπείς ή ασαφείς για τον κατασκευαστή, είτε γιατί τα «πρωτότυπα» συναντώνται στη βιβλιογραφία με απλή αναφορά της ονομασίας τους ή σε συνάρτηση με κάποιο άλλο, είτε γιατί η αναλυτική πηγή πληροφοριών έχει χαθεί.
Σ' αυτή την περίπτωση τα ομοιώματα θα πρέπει να εκληφθούν ως «προτάσεις» του αρχικού οργάνου το οποίο αναπαριστούν.
Πιστεύουμε ότι μέσω αυτής της έκθεσης ανοίγουμε ένα παράθυρο σε μια άγνωστη πτυχή της ιστορίας 4.000 χρόνων και ελπίζουμε το ενδιαφέρον για το συναρπαστικό αυτό ταξίδι στο παρελθόν να αυξάνεται ολοένα και περισσότερο.
